سیاست خبری
عنوان درس دارای دو کلیدواژه است که یکی مفهوم سیاست یا سیاستگذاری و دومی مفهومی به نام خبر دارد.
اولین سئوالی که با مشاهده عنوان درس به ذهن می رسد این است که اصولا" به چه چیزی خبر گفته می شود و چرا اهمیت دارد. مهمترین علتی که باعث شده خبر اهمیت پیدا کند تغییر مفهوم قدرت و امنیت است. قدرت دیگر صرفا" قابلیت نظامی نیست. چرا که این نوع قدرت هزینه بر و هزینه ساز است.
دانش چه در مفهوم مدرن و چه در مفهوم پست مدرن و فوکوئی آن واجد ارزش والایی است. در مفهوم مدرن مفهوم دانش و اطلاعات بصورت عام و خبر بصورت خاص باعث ایجاد قدرت برای دارنده آن می شود. به این معنا که هر کسی اطلاعات بیشتری در اختیار داشته باشد به همگان میزان دارای قدرت بیشتری برای اعمال به دیگران است.
دانش در مفهوم فوکوئی آن به معنی تولیدکننده یک نظام دانایی خاص است و باعث تحکیم نوع خاصی از قدرت می گردد که تامین کننده منافع تعریف کنندگان ساختار قدرت است.بنابراین از هر زاویه ای به دانش، اطلاعات و خبر نگاه کنیم شاهد ارتباط تنگاتنگی با مفهوم و مقوله قدرت و امنیت خواهیم بود.
تقسیم قدرت به دو نوع سنتی و مدرن
در دوره سنتی مهمترین بازیگر عرصه اجتماعی دولت بوده و بصورت سنتی اعمال قدرت می کرد.اما در نگاه مدرن دولت همچنان بازیگر اصلی عرصه اجتماعیست لاکن بازیگران دیگری نیز به این عرصه اضافه شده اند. قدرت در این دوره فقط نظامی نیست. اطلاعات و خبر قدرت است. یعنی خبر به گونه ای سیاستگذاری می شود که بیشترین قدرت را تولید کند. همانند خبرگزاریهای مختلف.
قدرت چیست؟
عبارت است از توانایی واداشتن دیگران به انجام یک عمل برخلاف میل آنها و یا عکس.
قدرت را می توان به بخشهای مختلفی تقسیم کرد: 1- سخت 2- نرم 3- هوشمند
در قدرت نرم و هوشمند استخوان بندی قدرت براطلاعات، دانش و خبر است. به همین منظور در سیاستگذاری خبری تلاش بر این است که خبر به گونه ای تولید شود که بیشترین سود و منافع را برای تولیدکننده داشته باشد. در این ارتباط سیاستگذاری در مدیریت، تصمیم گیری، مراقبت، تعیین استراتژِی، بودجه بندی، سازماندهی، کنترل و هدایت آمده است. به عبارت ساده تر سیاستگذاری را می شود در برنامه ریزی، طرح ریزی و اتخاذتصمیم در جهت پیشبرد اهداف تعریف کرد.
نکاتی که باید در سیاستگذاری به آن توجه داشت
1-پتانسیل و اهداف سازمانی تولیدکننده خبر. یعنی هدف تهیه کنندگان خبر چیست و چقدر امکانات اعم از مادی و معنوی در اختیار دارد.
2-توجه به محیط درونی. یعنی چه افرادی دست اندرکار تهیه خبر هستند. چه زمینه های فکری، فرهنگی، ارزشی، اعتقادی، اقتصادی و سیاسی دارند. هر فردی که دست اندرکار تهیه خبر است ممکن است منافع خاص خود را نمایندگی کند.
3-توجه به محیط بیرونی. هم برای جمع آوری و هم برای انتشار خبر. یعنی هر محیطی دارای شرایط اقتصادی خاص خود در جهت جمع آوری خبر است و هر خبری را در هر شرایطی نمی توان منتشر کرد.
پارامترهایی که در سیاستگذاری خبری باید مورد نظر قرار گیرند نکات ذکرشده بودند.
تفاوت برنامه ریزی و سیاستگذاری خبری
1-سیاستگذاری مقدم بر برنامه ریزیست. یعنی اول باید سیاستگذاری مشخصی داشته باشیم تا بتوانیم برای تحقق آن برنامه ریزی کنیم.
2-سیاستگذاری بیشتر یک امر معنویست. یعنی با فلسفه رسانه، فلسفه خبر، فلسفه ارتباطی و فهمی که از مخاطب داریم سروکار دارد. ضمنا" فلسفه روانشناختی و علم اجتماعی در این بخش معنا پیدا می کند. در حالیکه برنامه ریزی با تکنیک و فن شامل اعتبارات، نیروی انسانی وزمان ارتباط حتی با اعدا و ارقام و علم اقتصاد و مدیریت سروکار دارد.
3- سیاستگذاری اهم از برنامه ریزی است. یعنی برنامه ریزی وقتی محقق می شود که سیاستگذاری درستی پشت آن باشد.
تعریف خبرنگار
