روابط عمومی گرایش رسانه : روزنامه نگاری نوین(بخش اول)

روزنامه نگاری نوین

 

استاد:سرکارخانم ساعدی

ارتباط چیست؟

هرگاه معنی پیام فرستنده نزد گیرنده درک و فهمیده شود ، یک ارتباط کامل روی داده است.برای اینکه این معنی درگیرنده ما تداعی را که در نزد فرستنده بوده است را تداعی کند نیاز به سه شاخصه مهم داریم .مشابهت فرهنگی ، اموزش و توجه گیرنده در هنگام برقراری ارتباط در ایجاد این معنی کمک می کند وبسیار تاثیرگذار است . از طرفی در صورتی که این سه شاخصه در ارتباط وجود نداشته باشد و یا کمتر باشد

ارتباط دچار نویز یا مشکل خواهد شد .

تعریف ارتباط

ارتباط به معنی انتقال اطلاعات از یک فرد به فرد دیگر است. ارتباط فرآیندی است که طی آن افکار، عقاید و احساسات یک فرد به فرد دیگر منتقل می شود ارتباط فرآیندی است آگاهانه یا ناآگاهانه، خواسته یا ناخواسته که از طریق آن احساسات و نظرات به شکل پیامهای کلامی و غیر کلامی بیان، ارسال، دریافت و ادراک می شوند . بنا به تعریفی دیگر ارتباط فرآگردانتقال پیام از فرستنده به گیرنده به شرط این که ذهنیات مورد نظرفرستنده به گیرنده پیام انتقال یابد و بالعکس می باشد.بیشتر مردم حدود 57 در صد زمان بیداری خود را صرف برقراری ارتباط ، تبادل اطلاعات، افکار و عقاید با دیگران می کنند . ارتباط، فرآیندی پویاست یعنی پدیده ای که کیفیت و کمیت آن متغیر است ولی در مسیر زمان همیشه جریان دارد و نمی توان برای آن آغاز یا پایانی متصور شد. ارتباط، امری اجتناب ناپذیر است و همه اجزای جهان خواسته یا ناخواسته با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند ارتباط مهمی است . ارتباط حتی در سکوت و میان اجزای بی جان نیز وجود دارد. همه اجزای پیرامون ما با ما در ارتباط اند وپیام هایی را به ما منتقل می کنند زیرا بدون انتقال اطلاعات زندگی دشوار می شود .ضعف در مهارت های اجتماعی منشا بسیاری از آسیب ها، از جمله ترک تحصیل ، کم سوادی ، فقدان موفقیت تحصیلی ، خشونت ، بزهکاری و اعتیاد است.در حقیقت در مهارت برقراری رابطه موثر می خواهیم شیوه صحیح یک ارتباط کلامی و غیرکلامی را بیاموزیم تا بتوانیم نظرها، عقاید، خواسته ها، نیازها و افکار خودمان را به دیگران منتقل کنیم.

هر امر ارتباطی که ما شاهد آن هستیم(مثل یک گفت وگوی دو نفره) شامل سه بخش است که عبارتند از :

1 - ارتباط

2 - رسانه

3 - اطلاع یا پیام

در حقیقت هر زمان ارتباطی برقرار می شود این سه عنصر خود را نشان می دهند و بر هم تأثیر می گذارند . در برقراری ارتباط، اطلاع جنبه آگاهی قضیه و رسانه وسیله و ابزار مبادله اطلاعات است. به عبارت ساده تر اطلاعات را می توان به انرژی برای ایجاد کار و یا پول در نظام اقتصادی تشبیه کرد. همانطور که بدون انرژی کار صورت نمی گیرد و بدون پول، نظام اقتصادی حرکتی ندارد، بدون اطلاع نیز ارتباطی برقرار نمی شود .

اطلاع

میزان اطلاعات هر فرد با میزان آزادی، داشتن هویت و نیز قدرت او رابطه مستقیم دارد. به عبارت

دیگر هر چه میزان اطلاعات فردی  در خصوص هر مطلبی و موضوعی  زیاد شود میزان آزادی او نیز

افزایش می یابد. به همین ترتیب اطلاعات زیاد در خصوص موضوعات اطراف هر فرد باعث می شود تا او هویت

خود را بیشتر بشناسد. دست آخر اینکه فردی و نظامی که اطلاعات ناقص داشته باشد قدرت کمی خواهد

داشت. به عبارت ساده تر شما اگر درباره دشمنان خودتان اطلاعات دقیق و زیادی نداشته باشید مطمئناً از

آنها ضعیف تر خواهید بود. برای همین است که معمولاً در رژیم های گوناگون حکومتی بخش اطلاعات یکی از قوی ترین و بزرگ ترین بخش ها است .

انواع رسانه ها

. کتاب

حتماً می دانیدکه اولین دستگاه چاپ در سال 1436 میلادی توسط گوتنبرگ ساخته شده است. با ساخته شدن دستگاه چاپ، دنیای رسانه ای کتاب وارد مرحله تازه ای شد. پیش از این تعداد کتاب هایی که به صورت خطی در جوامع بشری وجود داشت خیلی کم بود و این تعداد کم فقط در اختیار عده خاصی قرار داشت اما پس از اختراع دستگاه چاپ، تیراژ کتاب ها به نسبت قبل خیلی بیشتر شد و همچنین تمامی افراد جوامع بشری توانستند به آن دست پیدا کنند .

اولین دستگاه چاپ در سال 1611 میلادی وارد ایران شد اما اولین کتاب 27 سال بعد یعنی در سال 1638 میلادی چاپ شد که اتفاقاً این کتاب به زبان فارسی نبود چرا که اولین کتاب چاپ شده در ایران انجیل بود. استفاده از کتاب نیاز به داشتن سواد، درآمد، اوقات فراغت و آشنایی با فرهنگ مطالعه دارد. همچنین گرانی،وجود رسانه های دیگر مثل تلویزیون و نبود فرهنگ کتابخوانی باعث می شود انسان کمتر از آن استفاده کند .

آخرین نکته اینکه چون معمولاً کتاب در خلوت و تنهایی مطالعه می شود در نتیجه مخاطب خود را به شکل عمیق تحت تأثیر قرار می دهد تا جایی که حتی رفتار او را نیز تغییر می دهد. برخی از شما حتماً تجربه خواندن چنین کتابی را دارید. کتابی که ماه ها بعد از مطالعه آن کلماتش در ذهنتان نقش بسته است .

مطبوعات

مطبوعات  درحقیقت کتاب هایی هستند که زود به زود منتشر می شوند.سال 1632 میلادی اولین نشریه به شکل امروزی در اروپا چاپ شد .چاپ اولین روزنامه در ایران  بعد از حدود 200 سال از چاپ آن در اروپا صورت گرفت. از ویژگی های مطبوعات، وسعت انتشار، تنوع و دوام مطالب و نیز نظم دوره ای انتشار آنهاست. به عبارت دیگر برخلاف کتاب که فقط برای عده معدودی چاپ می شود مطبوعات برای عموم اقشار جامعه با تنوع محتوایی مطالب (مثل جدول، سیاسی، اجتماعی و ...) و با سرعت بیشتر منتشر می شود. در خصوص دوام مطالب هم باید گفت مطالب روزنامه ها و سایر جراید را برخلاف رادیو و تلویزیون می توان نگهداری کرد و حتی به عنوان یک کالای بادوام حفظ نمود.

رادیو

این رسانه دستگاه گیرنده امواج است و پیام را به سرعت و با پوششی وسیع گسترش می دهد و به تمامی موانع زمانی و مکانی نیز غلبه می کند. به عبارت ساده تر، حتی کوه های بسیار بلند و صحراهای خشک و سوزان نمی توانند جلوی ارسال پیام رادیو را بگیرند و درهمان لحظه ارسال، پیام های آن می تواند دریافت شود. یکی دیگر از مزایای رادیو این است که برخلاف مطبوعات و کتاب نیاز به سواد خواندن و نوشتن ندارد و به همین دلیل بهترین رسانه برای مناطق و جوامع بی سواد است. تمام این خواص  از رادیو رسانه ای منحصر به فرد ساخته که در گذشته کارکردهای بسیاری داشته است. برخلاف کتاب و مطبوعات، رادیو زودتر و با اختلافی 20 ساله نسبت به اروپا وارد ایران شد. (اولین فرستنده رادیویی در سال 1920 در اروپا شروع به کار کرد)

تلویزیون

تلویزیون از نظر فنی شبیه رادیو است و از طریق بی سیم و امواج پیام های خود را منتقل می کند. در حقیقت تلویزیون از امکانات سینما و رادیو استفاده می کند و از تکنیک های روزنامه نگاری بهره می گیرد . تلویزیون سرگرم کننده ترین وسیله ارتباط جمعی است و تأثیر آن بیش از سایر رسانه هاست . ورود این رسانه به ایران با 18 سال اختلاف نسبت به اروپا صورت گرفت. (اولین فرستنده تلویزیونی اروپا سال 1940 شروع به کار کرد)

اینترنت

اینترنت در حقیقت شبکه ای به هم پیوسته از کامپیوترهای سراسر دنیاست که به وسیله خطوط تلفن که آن هم یک وسیله ارتباط جمعی منحصر به فرد است به یکدیگر متصل می شود. اینترنت تمام اشکال ارتباطی شامل کتاب، مطبوعات، رادیو، تلویزیون، سینما و ... را در خود جمع کرده است. به عبارت ساده تر اینترنت یک Multimedia ( دستگاه و سیستم چند رسانه ای که به وسیله آن شما می توانید به کلیه روزنامه ها، کتابخانه ها، دانشگاه ها، ایستگاه های رادیویی و تلویزیونی، فروشگاه های معتبر، کارخانجات و ... دسترسی پیدا کنید) است.

خبرچیست ؟

خبر تازه ترین رویدادی است که برای گروه زیادی از مردم جذابیت داشته باشد . خبر گزارش از واقعیت هاست. اما هر واقعیتی را نمی توان خبر نامید .

خبر پیامی است که احتمال صحت و سقم در آن وجود دارد . اصولاً هر اتفاقی که در اطراف ما رخ می دهد می تواند یک خبر باشد نکته قابل توجه اینجاست که رسانه ها اخبار را از میان رویدادها و اتفاقات روزمره انتخاب می کنند و این انتخاب، وظیفه خبرنگار است .

مهم ترین موضوعی که خبرنگاران را در انتخاب خبر از میان رویدادها یاری می کند ارزش های خبری است.

در مرحله نخست باید بدانیم که هر رویدادی که ما از آن با عنوان خبر ذکرمی کنیم باید ویژگی هایی داشته باشد . یعنی ارزشی که باید داشته باشد تا ما آنرا با عنوان خبر بشناسیم این است که اولا صحت ، سپس تازگی و بعد جامعیت داشته باشد .

ارزش های خبری

تصور کنید در طی روز چند اتفاق برای شما افتاده باشد شما وقتی به خانه می رسید کدام یک از این اتفاقات را برای خانواده خود تعریف می کنید ... حال با هم ارزش های خبری را مرور می کنیم. یادتان باشد هیچ وقت این ارزش ها را فراموش نکنید .

1 - دربرگیری (Impact)

اولین ارزش جهت انتخاب یک اتفاق به عنوان خبر دربرگیری است یعنی اینکه آن اتفاق برای تعداد فراوانی از افراد جامعه قابل توجه باشد مثل نتیجه انتخابات

2 - شهرت(Fame)(prominency) ، هر اتفاقی که پیرامون یک فرد مشهور رخ بدهد ارزش خبر شدن  دارد

3 - درگیری، کشمکش و برخورد(conflict) ،هر اتفاقی که در آن درگیری، برخورد، جنگ، سرقت و جنایت وجود داشته باشد ارزش خبر شدن دارد. درگیری به شکل های مختلف ممکن است رخ دهد که به برخی از آنها اشاره می کنیم

الف، برخورد انسان با انسان مثل دعواها و کتک کاری های بین دو نفر یا دو گروه . ب ، برخورد انسان با طبیعت مثل بلاهای طبیعی از قبیل سیل، طوفان و زلزله .

 4 - استثنا و شگفتی (oddity) معمولاً اتفاقات نادر و عجیب برای همه جالب توجه است و آن را برای دیگران روایت می کنند. به همین دلیل این موضوع یعنی استثنا و شگفتی یکی از ارزش های خبری برای انتخاب یک رویداد به عنوان خبر است.

5 - بزرگی و فراوانی، تعداد و مقدار(maghitude) با توجه به این ارزش می توان استنباط کرد که هرگاه اتفاقی برای گروه و یا تعداد بیشتری از افراد رخ دهد قابلیت خبر شدن را دارد.

6 - مجاورت ( جغرافیایی، معنوی).(proximity)، هر حادثه برای افرادی که در پیرامون آن رویداد زندگی می کنند دارای ارزش بیشتری می باشد. از همین روست که خبرنگاران یک رسانه معمولاً اخبار رویدادهایی را مخابره می کنند که مربوط به حوزه فعالیت آن رسانه باشد.یادتان باشد مجاورت فقط مادی و جغرافیایی نیست بلکه مجاورت معنوی هم باعث انتخاب خبر می شود. به عبارت دیگر برخی رویدادها به لحاظ معنوی برای گروهی از افراد جامعه مهم است. مثلاً هر خبری که مربوط به مسلمانان و یا ایرانیان سایر نقاط جهان باشد برای جامعه اسلامی ما دارای اهمیت است .

7  تازگی و نوبودن (Timelyness) برای اینکه به اهمیت این ارزش خبری پی ببرید باید بدانید در دنیای مطبوعات اعتقاد بر این است که روزنامه مثل نوزادی است که در همان روز تولد جان می سپارد. پس خبرنگاری موفق است که خیلی زود تازه ترین اتفاق را شکار کند و هر چه سریع تر آن را به صورت خبر درآورد.

البته دو موضوع "محل وقوع رویداد" و نیز " استمرار رویداد" نیز می تواند جز ارزش های خبری مد نظر قرار گیرد .

عناصر خبری :

عناصر خبری به خبرنگار می آموزند که خبری کامل، جامع و با غنای فراوان تنظیم کند.به عبارت ساده تر

عناصر خبری به پرسش های خواننده مثل اینکه اتفاق موردنظر چگونه رخ داده و چه کسی باعث آن بوده،

پاسخ می دهند.درادبیات روزنامه نگاری عناصر خبری به پنج «W» و یک «H» مشهورنداین عناصرعبارتند

از :

1 - چه کسی،که؟ Who

هر زمان خبرنگار خبری را تهیه می کند باید عوامل درگیر در حوادثی که در پیدایش و وقوع رویداد نقش داشته اند معرفی کند. به عبارت ساده تر شما باید توجه داشته باشید که حتماً به خواننده خود بگویید دقیقاً چه کسی (نام، نام خانوادگی، شغل، سمت دولتی و ...) باعث بروز رویداد یا آن اتفاق خاص شده است .

2 -چه چیزی،چه؟ What

این عنصر اکثراً به ماهیت رویداد مربوط می شود، ممکن است یک حادثه رانندگی، ترور یک شخصیت برجسته سیاسی، تصویب یک لایحه جنجال برانگیز در مجلس و... باشد.در حقیقت چه وچه چیزی از مهم ترین عناصر خبری هستند.اغلب روزنامه نگاران از عنصر  چه چیزی  در ابتدای خبر خود برای جذاب شدن خبراستفاده می کنند که ارتباط تنگاتنگی باارزش های خبری فراوانی و دربرگیری دارد.

3 -کجا؟ Where

مطمئناً برای شما به عنوان یک شنونده، اینکه مثلاً انفجار یک بمب پرقدرت درکجا رخ داده مهم خواهد بود. به همین دلیل است که در تنظیم خبر هر رویدادی که دارای وجه مکانی است، بایستی عنصر کجا را لحاظ کرد از آنجا که محل رویداد را مشخص می کند دارای اهمیت ویژه ای است . عنصر کجا ارتباط تنگاتنگ با ارزش خبری مجاورت چه مجاورت جغرافیایی و چه مجاورت معنوی دارد .

4 -چه وقت،کی؟ When

این اصل کلی در نظام رسانه ها پذیرفته شده است که نباید رویدادها را بدون ذکر زمان رخداد آنها نقل کرد. چرا که خواننده خبر باید از زمان وقوع رویداد (گذشته، حال، آینده) اطلاع داشته باشد. چه وقت با ارزش خبری تازه گی و نو بودن مرتبط است.

5 و 6 چرا؟ - Why و چگونه؟ How

همانطور که از نام این دو عنصر برمی آید، این عناصر جنبه های تحلیلی و توصیفی رویدادها را تبیین می کند و علت، دلیل و یا انگیزه به وجود آوردن رویداد را بیان می کند و نحوه و چگونگی وقوع آن را به خواننده نشان می دهد. در بسیاری از موارد خبرنگار چگونگی به وجود آمدن یک رویداد را می داند اما از علت یا انگیزه ای که در پشت آن پنهان است اطلاع ندارد. باید گفت در همین جاست که دیدگاه های شخصی خبرنگار  خواسته یا ناخواسته  با خبر آمیخته می شود.یادتان باشد در اینگونه موارد یک روزنامه نگار حرفه ای سعی می کند جامع ترین اطلاعات را در مورد تک تک عناصر خبری و از مطمئن ترین راه به دست آورد.

رابطه عناصر خبری و ارزش های خبری

ارزش های خبری به خبرنگار می آموزند چگونه از میان رویدادها و اتفاق های اطراف خود یکی را جهت خبرشدن انتخاب کند. پس از اینکه یک رویداد برای خبر شدن انتخاب شد نوبت عناصر یا همان ارکان خبر است که کامل شود، یعنی اینکه رویداد به شکل روزنامه ای و رسانه ای آن تنظیم گردد. همانطور که قبلاً گفتیم برای تنظیم مطلوب یک خبر طوری که خواننده آن سر در گم نشود، شما باید در متن خبر خود به شش سؤال ( چه کسی  چه چیزی  کجا  چه وقت  چرا  چطور)پاسخ دهید. حتماً می دانید بین ارزش های خبری هفتگانه و عناصر پنج گانه خبری ارتباطی مستقیم وجود دارد .برای مثال ارزش خبری شهرت به طور مستقیم با عنصر چه کسی در ارتباط است .

عنصر جذاب

عنصر مهمی که روزنامه نگاران به تشخیص خود از میان عناصر خبری انتخاب می کنند و در آغازخبر می آورند تا خواننده تشویق و ترغیب به خواندن خبر شود  لید نام دارد و یک خبرنگار حرفه ای با در نظر داشتن ارزش های خبری می تواند این عنصر جذاب را تشخیص دهد. برای مثال اگر خبری پیرامون فرد مشهوری مثل رییس جمهور باشد بهتر است عنصر چه کسی به عنوان عنصر جذاب در ابتدای خبر بیاید .

سبک های خبر نویسی

شیوه های نوشتن خبر درمطبوعات را سبک های خبرنویسی می گویند. به عبارت دیگر وقتی یک خبرنگار خبر خود را انتخاب کرد باید با مناسب ترین شیوه آن را تنظیم نماید موضوع اساسی در تنظیم خبر و استفاده از سبک های خبرنویسی این است که یک خبرنگار باید بداند خبر را برای خوانده شدن  و نه فقط برای چاپ شدن  می نویسد. درحقیقت شما باید طوری خبر خود را تنظیم و طوری از مناسب ترین سبک خبرنویسی استفاده کنید که خواننده روزنامه بدون اینکه متوجه شود مجبور به خواندن خبر گردد.با این مقدمه به سراغ سبک های خبرنویسی می رویم که مرسوم ترین این سبک ها عبارتند از :

سبک های هرم وارونه

در این سبک نگارش خبر، قاعده هرم حاوی جذاب ترین و در بسیاری از مواقع حاوی مهم ترین بخشخبر  است و کم ارزش ترین مطلب که حاوی بی اهمیت ترین بخش های ماجراست در نوک هرم قرار می گیرد.در واقع در سبک هرم وارونه مطالب با توجه به میزان اهمیت آنها از بالا به پایین تنظیم می شوند . داستانی در مورد چگونگی پیدایش این سبک در روزنامه نگاری وجود دارد. بر اساس این قصه پس از کشف تلگراف، روزنامه نگاران و به ویژه روزنامه نگاران آمریکایی هنگام بروز جنگ داخلی آمریکا به هنگام مخابره خبر از ترس قطع ارتباط تلگرافی ابتدا اصل مطلب را مخابره می کردند و سپس اگر ارتباط قطع نمی شد، سایر جزییات خبر را مخابره می کردند. برای راحتی استفاده از این سبک بهتر است شما تصور کنید همواره جنگ است و شما مجبورید ابتدا اصل خبر را بگویید .

مزایای سبک هرم وارونه

الف  مزایای و معایب سبک هرم وارونه برای خوانندگان

1 -این سبک به شیوه طبیعی نقل قول وقایع توسط مردم نزدیک است و لذا مردم و خوانندگان با آن ارتباط بهتری پیدا می کنند .

 2  -تکلیف خواننده با خبر در همان پاراگراف های اول مشخص می شود و او می تواند اگر تمایل به دانستن خبر نداشت وقت خود را صرف خواندن بقیه مطلب نکند .

 ب  مزایای سبک هرم وارونه برای خبرنگار

1  چون اصل مطلب در لید می آید کار تیتر زدن هم برای خبرنگار آسان می شود .

2  اگر به دلیل تراکم صفحه قرار باشد بخشی از مطلب حذف شود به راحتی می توان بخش های انتهایی را که از اهمیت کمتری برخوردارند حذف کرد .

معایب سبک هرم وارونه

1 . خبرنگار از دید و نظر خود مهم ترین بخش خبر را انتخاب می کند و لذا او بر روی تنظیم خبر، اعمال نظر می کند .

 2 . خواننده چون لید را خوانده از خواندن مابقی مطالب منصرف می شود .

3 . آنچه در لید آمده یک بار دیگر در متن خبر تکرار می شود .

سبک الماس خبری ...

سبک الماس خبری (news diamond) کم کم جای سبک خبرنویسی هرم وارونه (inverted pyramid) را در خبرنویسی آنلاین می گیرد به ویژه در زمانی که که حادثه یا رویدادی در حال شکل گرفتن و اتفاق افتادن است.

سبک الماس خبری (news diamond) دارد جای سبک خبرنویسی هرم وارونه (inverted pyramid) را در خبرنویسی آنلاین می گیرد. دکتر یونس شکرخواه در مقاله ای عنوان کرده که سبک خبرنویسی الماس خبری با دو خصیصه وب کاملا سازگار است: سرعت و عمق؛ فرایند نوشتن در اتاق های خبری بر پایه این دو قدرت بازنگری خواهند شد .

پاول برادشاو می گوید رسانه های نوین از یک سو اجازه نشر سریع تر خبرها را می دهند (تلویزیون و رادیو، بعد موبایل و ای میل و حالا موبلاگ ها یا همان وبلاگ های موبایل پایه) و از سوی دیگر وب؛ رسانه ای کامل برای روزنامه نگاری است که بطور بالقوه عمیق تر و گسترده تر از شاهان سابق محتوا و تحلیل؛ یعنی روزنامه ها و مجلات است .

بنابراین او  فرایند جدید نوشتن در دنیای آنلاین را با تاکید بر دو عنصر سرعت و عمق این چنین به تصویر

می کشد(مراحل نوشتن خبر بر اساس سبک الماس خبری)

هشدار (Alert): همین که خبر به وقوع می پیوندد، روزنامه نگار یک هشدار برای دبیر می فرستد. مشترکان موبایلی و ای میلی اخبار یا آن هایی که از خبرخوان ها استفاده می کنند؛ به سرعت در جریان خبر قرار می گیرند. این روند هشدار در عین حال با انتساب مالکیت خبر به اعلام کننده اولیه آن همراه است .

نسخه اولیه (Draft): گام دوم به یک پست وبلاگی بیش تر شبیه است تا به یک مطلب چاپی یا رادیو و تلویزیونی. نسخه اولیه در حمایت از هشداری که داده شده است مثل گزارش های خبرگزاری ها به ارائه نام ها، مکان ها، جزئیات و منابع می پردازد و هرچه جزئیات بیش تری به دست می آید؛ آپدیت می شود. نقش مهم نسخه اولیه این است که خوانندگان هشدار را به سایت بکشاند؛ اما در عین حال به اطلاع رسانی در فضای وبلاگ ها هم ادامه می دهد .                                                                                  همین که خبر به وقوع می پیوندد، روزنامه نگار یک هشدار برای دبیر می فرستد. مشترکان موبایلی و ای میلی اخبار یا آن هایی که از خبرخوان ها استفاده می کنند؛ به سرعت در جریان خبر قرار می گیرند. این روند هشدار در عین حال با انتساب مالکیت خبر به اعلام کننده اولیه آن همراه است .

مطلب / بسته (Article / Package): این مرحله در واقع بین سرعت و عمق قرار دارد، تقریبا حال و هوای یک مطلب کلاسیک روزنامه ای را دارد و شبیه مطالب 3 دقیقه ای رادیو و تلویزیون است (می بینید که روزنامه نگاری آنلاین کماکان نمی تواند خودش را از دست بسته های سنتی خبری نجات دهد). قضاوت در این باره که آیا چنین مطلبی در ابدیت اینترنت اصلا از اهمیت برخوردار است یا نه؛ نکته ای مهم است .

بافت (Context): مطلب آنلاین می شود و با توجه به بافت (یا همان فضای حاکم بر خبر) توسط تعداد فراوانی از لینک چه لینک های داخلی و چه لینک های خارجی آپدیت می شود. در این مرحله منبع خبر به یک پورتال منبع تبدیل می شود .

تحلیل / بازتاب (Analysis / Reflection): بعد از خبر نوبت تحلیل می رسد. در فضای آنلاین؛ این امر به این معناست که هر واکنشی در هر کجای فضای بلاگ ها رخ می دهد؛ جمع آوری شود به ویژه از طریق - وبلاگ ها و فروم های خودتان و منابع مطلع و کسانی که خبر به آن ها مربوط بوده است افرادی که خبر را - پوشش می دهند ممکن است تجارب خودشان را در وبلاگ هایشان منتشر کنند. پادکست ها هم در اینجا جزو منابعی به شمار می آیند که در این موارد بحث به پا می کنند .

حالت تعاملی (Interactivity): این مرحله ممکن است به منابع فراوانی نیاز داشته باشد؛ اما می تواند در عین حال کاربر را هم درگیر موضوع کند و به گونه ای اطلاع رسانی کند که سایر رسانه ها قادر به آن نیستند. یک فروم یا فلش اینتراکتیو (Flash interactive) و یا یک ویکی (wiki) می تواند "دنباله بلندی " بسازد که کاربران را تا مدت ها پس از تولید خبر به دنبال خود بکشاند .

شخصی سازی (Customization): این حالت در واقع اتوماتیک سازی از سوی روزنامه هاست. یعنی ارائه سرویس های پایه ای مشترکان؛ مثل آپدیت ای میلی و مبتنی بر آر اس اس .

بخش خبریِ رسانه های جمعی از پرطرفدارترین بخشهای مطبوعات و برنامه های رادیو و تلویزیون است به

شرط آن که ویژگیهای تنظیم و تدوین اخبار در این رسانه ها رعایت شود. خبرگزاریها نیز از این قاعده

مسنثنی نیستند. این وسیلة ارتباطی نیز برای جذب مشتری و افزایش آبونمان (اشتراک) باید در ارسال اخبار شرایط و ویژگی هایی را رعایت کند تا دریافت کنندگان اخبار را راضی و اقناع سازد.

به همین دلیل باید ویژگیهای رسانه های جمعی را شناخت و در واقع امتیازات و محدودیتهای آنها را مد نظر قرار داد تا با توجه به آنها، به تنظیم مناسب خبر برای هر یک از رسانه های جمعی دست یافت.

الف رسانه ها نوشتاری (مطبوعات)– آن دسته از رسانه های همگانی که برای پخش و انتشار اخبار، اطلاعات، آگاهیها و ایجاد ارتباط میان مردم و انتقال ارزشها از زبان و بیان مکتوب استفاده می کنند، رسانه های نوشتاری یا مطبوعات نام می گیرند که در عین حالی که دارای امتیازات و امکاناتی هستند، محدودیتهای نیز شامل آنها می شود.

امتیازات یا ویژگیها

-رسانة نوشتاری ویژة نخبگان است، به دلیل آن که مخاطب آن باید سواد داشته باشد؛

-رسانه های نوشتاری درمقایسه با رادیو وتلویزیون از ابزار و امکانات قابل دسترس تر برای تولید و انتشار  خبر در شکل ابتدایی آن استفاده می کنند و در نتیجه هر پیام می تواند به شیوه های گوناگون که  رایج ترین آن تکثیر است چاپ و در تیراژ بالا منتشر شود، لذا تنوع مطبوعات همواره بیشتر از تنوع دیگر  انواع رسانه ها ست؛

-برای ایجاد سیستم و دستگاه فرستنده و گیرنده رادیو و تلویزیون امکانات فنّی متعدد و نسبتاً پیچیده ای  مورد نیاز است که هزینه های هنگفت را دربر دارند وهمچنین در اکثر جوامع موانع قانونی و سیاسی در راه ایجاد و تأسیس این گونه رسانه ها وجود دارد. لذا در عمل، رسانة نوشتاری بیشتر از دو رسانه دیگر نقش مردمی کسب می کند و در شکل و محتوا تنوع بیشتری نسبت به سایر رسانه ها دارد؛

-ویژگی مکتوب بودن رسانه های نوشتاری، آنها را به عنوان سند جلوه گر می کند و به مخاطبان فرصت  انتخاب می دهد وآنان را در زمان محدود نمی کند.

محدویتها

-در رسانه های نوشتاری، خبرها همواره به طور کامل انتشار نمی یابند، و این امر به دلیل کمبود وقت نیز صفحه های محدود و معدود است، هر چند که برخی از مطبوعات بالاترین تعداد صفحه ها را دارا باشند؛

-رسانه های نوشتاری از مشکل زمانی رنج می برند، این رسانه ها عمر کوتاهی دارند که به 24 ساعت هم  نمی رسد (روزنامه ها) و از سوی دیگر مدت زمان لازم برای تولید یک روزنامه از 5 تا 8 ساعت است، به همین دلیل امکان بهره گیری از تمام رویدادها را ندارند؛

-محدودیت مکانی، یعنی مشکل توزیع همزمان در همه نفاط یک کشور یا حتی یک شهر بزرگ نیز شامل آنها می شود.

ب. رسانه ها ی گفتاری(رادیو، کاست و صفحه)

رسانه های گفتاری یا شنیداری، آن دسته از وسایل ارتباط جمعی اند که مهمترین عنصر ارتباطی آنها صوت، بیان و کلام است. زبان مکتوب یا تصویری در این گونه رسانه ها جایی ندارد.

امتیازات یا ویژگیها

-سریع ترین وفراگیر ترین وسیلة ارتباطی هستند؛

-کاربرد سیاسی رادیو ونمایش قدرت به وسیله آن یکی از مهمترین ویژ گیهای این رسانه درجامعه است؛

-نقش رادیو درمبارزه با بی سوادی با پخش برنامه های ویژه برای سواد آموزی وآموزش بزرگسالان تردید  ناپذیر است. در واقع می توان گفت رادیو کاربرد آموزشی دارد؛

-نداشتن محدویت زمانی و مکانی یعنی پخش 42 ساعتة برنامه های گوناگون وهمچنین رساندن صوت به  تمام جهان؛

-پیشرفت فرستنده ها واستفاده از ماهواره این وسیلة ارتباطی را به وسیله ای بدون مرز تبدیل کرده است؛  ارزانی بهای گیرندة رادیو، امکان خرید ومصرف بیشتر آن را فراهم کرده است؛

-به زبانها و لهجه های مختلف برنامه پخش می کند؛

-نیاز به توجه و خواندن همچون مطبوعات وتلویزیون را ندارد. درحین هر کاری می توان به آن گوش داد و  ازآن استفاده کرد؛

-رادیو های ترانزیستوری، حمل و نقل این وسیله را آسان کرده است.

محدویتها

-به دلیل فرّار بودن مطالب نمی توان آن را به عقب برگرداند یا دوباره گوش کرد؛

-نمی تواند به عنوان سند باقی بماند (مگر درصورت ضبط که برای همگان میسّر نیست)؛

-به خاطر فرّار بودن کلام، ایجاد ارتباط دشوار است ونیاز به صوت گیرا دارد که بتواند شنونده را مجذوب  کند ومطمئن باشد که شنونده به برنامه ها توجه دارد.

ج. رسانه های تصویری (تلویزیون، سینما، ویدئو)

رسانه های تصویری برای انتقال اخبار و آگاهیها از پخش تصویر و صوت توأمان استفاده می کنند. تلویزیون نشانة کامل وبرجستة تصویر به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی است.

امتیازات یا ویژگیها

-تلویزیون کاملترین وسیلة ارتباطی از نظر برخورد با حواس پنجگانه انسان است؛

-همزمان می تواند از بیان تصویری، نوشتاری وگفتاری بهره بگیرد؛

-تلویزیون حتی با گرفتن محتوا و پیام همچنان می تواند به عنوان یک وسیلة ارتباطی قوی باقی بماند. به بیان دیگر آنچه تلویزیون را از دیگر وسایل ارتباط جمعی متمایز می کند، محتوای آن نیست، بلکه مکانیسم وعملکرد آن به عنوان یک وسیلة تصویری است؛

-استفاده از تلویزیون به عنوان یک وسیله آموزشی؛

-تلویزیون به دلیل قدرت ایجاد انگیزه وتحرک، دارای قوة جذب استثنایی و فوق العادة مخاطب است؛

-قدرت تحریک و تهییج احساسات وایجاد ارتباط سریعتر با بهره گیری از تصویر وصوت توأمان که رنگ نیز به این قدرت می افزاید یک امتیاز دیگر تلویزیون است؛

-فراگیری با توجه به توسعة فنی و تکنولوژیک ماهواره ها.

محدویت ها

-امکان استفاده در هر زمان از تلویزیون وجود ندارد؛

-مخاطب به کار دیگری نمی تواند بپردازد و باید همة حواس خود را متوجه تلویزیون کند تا از آن بهره گیرد؛

-مطالبی که در تلویزیون بیان می شوند، فرّار هستند؛

-عدم امکان حمل ونقل آسان برخلاف سهولتی که در کار حمل ونقل رادیو ومطبوعات وجود دارد؛

-از بُعد فرهنگی یک برنامه تلویزیونی به طور یکسان از سوی مخاطبان دریافت نمی شود.

د. خبر گزاریها

خبرگزاری یک سازمان خبری مطبوعاتی است که وظیفه و مأموریت آن جست وجو، تحقیق، جمع آوری و تنظیم اطلاعات و پیامهایی است که ضرورتاً باید آنها را در مرکزی انباشت نماید و سپس این اخبار را به

مشتریان خود (روزنامه ها؛رادیوها و تلویزیونها؛مراکز اقتصادی، سیاسی، سفارتخانه ها و... )ارسال کند.

امتیازات یا ویژگیها

-سرعت عمل؛

-وابستگی رادیو و تلویزیون و مطبوعات به خبرگزاریها از لجاظ تهیة اخبار، زیرا که هیچ یک از آنها قادر نیستند به تنهایی شبکة اطلاعاتی وسیعی را در سطح جهان برای انجام کارهای خبری خود تأسیس کنند. مهمترین مانع این کار هزینه سرسام آور تأمین چنین شبکه هایی است؛

-خبرگزاریها فروشندگان عمدة اخبار و پیامهای مطبوعاتی اند؛

-خبرگزاریها سبب رشد اقتصادی و عامل صرفه جویی در سازمانها ی مطبوعاتی به شمار می روند (در ازای آبونمان که دریافت می کنند.)

محدویت ها

-مخاطبان (استفاده کنندگان مستقیم) پیامهای خبرگزاری ها معدودند؛

-همه اخبار و پیامهای خبرگزاریها قابل انتشار نیستند؛

پیامهای خبرگزاری ها عیناً به مردم عرضه نمی شوند. مطبوعات، رادیو و تلوزیون؛ اخبار، گزارشها، پیامها و اطلاعاتی را که خبرگزاریها در اختیارشان قرار می دهند با توجه به سیاست و هدف مشخص خود به صورت یک محصول نهایی تولید و عرضه می کنند.

سبک تاریخی

در این روش تنظیم خبر بر خلاف سبک هرم وارونه مطالب با توجه به ارزش آنان نوشته نمی شوند بلکه بههمان صورتی که به لحاظ زمانی تحقق یافته اند در قالب خبر ارایه می شوند . در این سبک روزنامه نگار به داوری نمی پردازد و کاری ندارد که کدام بخش ماجرا مهم تر است تا آن را در پاراگراف اول (لید)خبر ارایه کند. از این سبک بیشتر برای تهیه گزارش ها، مقالات تحقیقی و نوشتن صورت جلسات رسمی استفاده می شود .

معایب سبک تاریخی

-خواننده باید وقت زیادی را صرف خواندن خبر نماید تا مهم ترین مطلب را به دست آورد .  به دلیل طولانی بودن و عدم ترغیب خواننده به خواندن، ادامه مطلب او را خسته می کند .  صفحه آرایی این گونه خبرها مشکل است .

سبک تاریخی به همراه لید

همانطور که از نام این سبک برمی آید این شیوه تلفیقی از دو سبک هرم وارونه و سبک تاریخی است و برای پوشش اخبار شهری و حادثه ای مورد استفاده قرار می گیرد. برای تنظیم خبر به این روش ابتدا چکیده مهم ترین مطالب با کمک سبک هرم وارونه در لید خبر نوشته می شود و سپس به کمک سبک تاریخی ماجرا به همان صورت اتفاق افتاده است شرح داده می شود . سبک تاریخی به همراه لید در بسیاری از مواقع به داستان شبیه می شود. روزنامه نگار حرفه ای در این سبک باید از هر تکنیک هنری برگرفته از نقاشی، سینما، داستان نویسی و … برای افزودن به کشش دراماتیک بهره گیرد .

سبک پایان شگفت انگیز

این سبک یکی از جذاب ترین شیوه های تنظیم خبر است. چرا که قفل ماجرا در پایان خبر باز می شود و خواننده را شگفت زده می کند. از سبک پایان شگفت انگیز بیشتر در رویدادهایی که خود دارای چاشنی شگفتی و استثناء هستند استفاده می شود. به مثال زیر دقت کنید : « پلیس تهران، سارق فروشگاه شهروند را بازداشت نکرد ». نادر که به عنوان جوان ترین سارق شهر معروف شده، هنگامی که همراه پدر و مادر خود برای خرید به فروشگاه شهروند رفته بود از فروشگاه خارج نشد. دو ساعت بعد وقتی پلیس و نگهبانان فروشگاه پس از به صدا در آمدن آژیر خطر خود را به محوطه داخلی فروشگاه رساندند نادر را که هراسان به هر طرف می دوید یافتند . پلیس تنها به یک دلیل این سارق جوان را بازداشت نکرد. او سه ساله بود و از فرط خستگی در فروشگاه به خواب رفته بود" .