مدیریت راهبردی سازمان
استاد : خرمی شریف
↖استراتژیک ← مدیریت استراتژیک ( راهبردی) ← در سطح وزارتخانه ها
انواع برنامه ریزی ←مشارکتی ←مدیریت میانی (تاکتیکی) ← در سطح اداره کل استان
↙عملیاتی ←مدیریت عملیاتی (اجرایی) ← در سطح ادارات شهرستان
اصطلاح مدیریت راهبردی
مرکب از دو واژه مدیریت و راهبرد است که لازم است هر کدام جداگانه تعریف شود:
1- مدیریت : مدیریت را فرایند یا فراگرد بکارگیری موثر و کارآمد منابع مادی و انسانی بر مبنای یک نظام آموزشی می گویند که از طریق برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج امکانات و منابع، هدایت و کنترل عملیات برای دستیابی به اهداف تعیین شده صورت می گیرد.
وظایف مدیریت : برنامه ریزی – سازماندهی – بسیج امکانات مادی و انسانی – هدایت و هماهنگی – کنترل و ارزیابی.
2- استراتژی یا راهبرد: علم وهنر بکارگیری نیروی بازوی جنگجو برای محافظت و نجات امکانات در یک جنگ می باشد. راهبرد یا راهبردها حاصل فرایند برنامه ریزی راهبردی یا بینش و تجربه شخص کارآفرین است.
راهبرد عبارت است از برنامه ریزی جامع ،منسجم و کامل که برای تحقق اهداف اساسی سازمان تدوین می گردد. بنابراین راهبرد نوعی برنامه است که برای نیل به مقاصد و اهداف اصلی سازمان تدوین می شود و تعیین کننده نوع خدمات یا محصولاتی است که سازمان به جامعه عرضه می کند و الگوی نحوه پاسخگویی سازمان به محیط را شکل می دهد. همچنین راهبرد کارکنان و سایر منابع سازمان را با توجه به چالشها و مخاطرات موجود در محیط برای نیل به اهداف کلی سازمان بسیج می کند.
ویژگیهای راهبرد
1- راهبرد جهت گیریهای عمده سازمان را معین می کند.
2- رهنمودهایی برای تخصیص منابع در مسیر کسب هدفهای بلند مدت سازمانی ارائه می دهد.
3- راهبرد سازمان را به یک محیط رقابتی خاص هدایت می کند.
4- راهبرد برنامه ریزی مدیران برای تطبیق نقاط قوت و ضعف سازمان با فرصتها و تهدیدهای محیطی را معین می کند.
مدیریت استراتژیک
عبارت است از هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه ای چند بعدی (در امور مدیریت،
بازاریابی، مالی، تحقیق و توسعه سیستمهای اطلاعات رایانه ای) که سازمان را قادر می سازد به اهداف بلند مدت خود دست یابد.
ویژگیهای مدیریت استراتژیک
1- فرایند مدیریت راهبردی به بهینه نمودن موقعیت شرکت در محیط رقابت کمک می کند.
2-به مدیران توانایی پیش بینی دقیقتر تغییرات و دگرگونیها را اعطا می کند.
3- آمادگی سازمان را در مقابل رویدادهای غیرقابل انتظار درونی (سازمان) و بیرونی آن را افزایش می دهد.
نکته: مدیریت راهبردی حاصل جمع و نتیجه ادغام فرایندها و رویکردهایی مانند طرح ریزی (برنامه ریزی بلند مدت)، مدیریت سرمایه گذاری جدید، طرح ریزی، برنامه ریزی و بودجه بندی و سیاست بازرگانی است.
انتقادات وارد بر مدل سنتی مدیریت
1- اداره امور به علت تمرکز بر عوامل درونی 2- چشم انداز کوتاه مدت
3- عدم توجه جدی به آینده و آینده نگری که موجب مطرح شدن و توجه صاحب نظران و مدیران به برنامه ریزی و مدیریت راهبردی شد.
پیشینه مدیریت راهبردی
برای اولین باربرنامه ریزی راهبردی به شکل برنامه ریزی راهبردی کسب و کار در دهه 1960 آغاز شدو مفاهیم ماموریت، بررسی یا تجزیه و تحلیل محیطی در این نوع برنامه ریزی مطرح شد. سپس در در دهه 1970 برنامه ریزی راهبردی در سطح سازمان مطرح گردید. صاحب نظران معتقدند که ظهور این نوع برنامه ریزی و مدیریت ، معلول افزایش رقابت جهانی و تغییر در ارزشهای اجتماعی و متغیرهای نظامی، سیاسی و رکود اقتصادی بود. آنسوف اولین دانشمندی است که استراتژی به شکل جامع و معنادار توضیح داد و شرکت جنرال الکتریک آمریکا اولین شرکتی بود که مطالعات راهبردی در تصمیمات و فعالیتهای خود بکار برد.
اصول مدیریت راهبردی
